Nee, wat mutt ik hüüt noch wurrachen, ik dörf nich aasen mit mien Tiet, sünst warrd miene Leser noch muksch, un dat kann ik gor nich verknusen. Maarkst Müüs? Dor kann een doch dinken: "De snackt platt mit mi". Man all düsse Wörtör, so äs wurrachen, aasen, muksch un verknusen, de kaamt ut Ostpreußen.
Vun Heike Thode-Scheel
Un wokeen sik vor düüse Spraak interesseeren deit, de kann nu naslagen in dat "Preußische Wörterbuch". Denn na nahto föfftig Johr Wurrachen sünd de söss Bände mit 3600 Sieden un 100.000 Wöör endli trech.
2,5 Milljonen Zeddel, Böker, Zeitschriften, Kopien, Tonbänner un Fotos hebbt de Forscher dörchkeeken un studeert. Anfungen hett allns mit Walter Ziesemer in Königsbarg. De hett in de twintiger Johrn allns tosomensammelt, wat mit de ostpreußische Spraak to doon harr. As he bi den Bookstaven "F" ankamen weer, keem de tweete Weltkrieg un all siene Opteeknun-gen sünd verbrennt. 1952 is denn de ostpreußische Volkskundler Erhard Riemann wedder bi de Saak bigahn. He weer Schoolmeister an de Kieler Hebbelschool, Na de Flucht weera jo veele Minschen ut Ostpreußen in Sleswig-Holtsteen lanndt. 2500 Fraagebögen hett he an ehemolige Ostpreußen schickt un hett Fraagen stellt to Handwark, Natur, Landwirtschap un to dat Leeven överhaupt. Un dat is ook dat groote Hartststück vun de Sammlung. 1966 is denn Ulrich Tolksdorf dortokamen. He weer een Schöler vun Riemann in Kiel un hett dor ook studeert. Em is dat to verdanken, datt all de Biller un Spraakkorten dor binn sünd - man vor allen Dingen hett he dorför sorgt, datt dat Nedderdüütsch vun de Mennoniten een Deel vun düt Wark warrd. Dat Mehrste dorvun kümmt u t sien Tonarchiv.
Vor dortig Johr sünd denn endli de eersten fief Bände vun "G" bit "Z" rutkamen. De letzte Band vun "A" bit "F" is jo egentli de eerste, man he is toletzt trech wurrn. Un denn hebbt sick för dat heele Wark veer Generationen vun Forscher sotoseggen "abmarachelt", äs de Ostpreuße seggen würr. Toeerst Walter Ziesemer, denn Erhard Riemann, Ulrich Tolksdorf un nu Reinhard Goltz. He is all siet twintig Johrn mit dorbi un hett all de lütten "Fitzchen " (ostpreußisch Stückchen) utenannerklamüsert, bit ook de.sösste,-Band trech weer. Un nu is dat sowiet: 2,5 Millionen Zeddel hebbt se ankeeken, achthunnert Tonopnohmen afhöört, nahto 2000 Böker dorchleest. Un wat is bi de Aust (ostpreußisch Ernte) rutkamen? 3600 Sieden un 100.000 Wöör ut den Alldag in Ost-un Westpreußen mit allns, wat dorto höört. Nu fehlt blots noch eens: een Book, datt dat Söken eenfacher maaken deit. Dat kümmt denn in't tokamen Fröhjohr.
Un nu weets Bescheed: So een Wöorbook, dat is nich mol so ut'n "Lameng" maakt. Un wenn du nu "Jabbere" kreegen hest un so richtig "gieprig" büst, denn muttst du eens "verknusen"; De söss Böker kust 990 Euro bi den Wachholtz Verlag, dat is een eenmoligen Sonderpries un dat is ook nich "flunkert". . .
Das Preußische Wörterbuch", Wachholtz- Verlag, Neumünster, Hrsg. R. Goltz, ISBN 3 529 04611 6. Komplettpreis 990 Euro, je Einzelband 165 Euro, Einzellieferung mit je 64 Seiten für 21 Euro, www.wachholtz.de
Zurück
zum Seitenanfang
Zurück
zum Inhalt Nr. 46